Zalige Pater Titus Brandsma O. Carm.

zalige-titus-brandsma

ZALIGE PATER TITUS BRANDSMA O. CARM.

Vrijdag 27 juli vierden wij de gedachtenis van de zalige pater Titus Brandsma o.carm. Op zondag 26 juli 1942 stierf hij in het concentratiekamp Dachau door een dodelijke injectie. Op 23 februari 1881 werd hij in het Friese Oegeklooster, dicht bij Bolsward, geboren als Anno-Sjoerd Brandsma. Op 17 september 1898 trad hij in bij de karmelieten en nam als kloosternaam Titus aan, de naam van zijn vader. In 1905 werd hij priester gewijd en ging in Rome filosofie en sociologie studeren. In 1909 promoveerde hij tot doctor in de filosofie. In 1932 werd Titus Brandsma benoemd tot Rector magnificus van de pas opgerichte Katholieke Universiteit van Nijmegen. In zijn toespraak over het Godsbegrip schreef hij dat hij maar moeilijk kon begrijpen dat zoveel mensen zo gemakkelijk zonder God konden leven en waarschuwde hij voor de pseudoreligie van blonde edelgermanen onder een goddelijke Führer.

Toen Adolf Hitler in 1933 in Duitsland aan de macht kwam stak hij zijn bezorgdheid niet onder stoelen of banken. In allerlei publicaties waarschuwde hij tegen de tirannie van Hitler met woorden als: “De nazibeweging is een zwarte pest. Zij is heidens.” Toen de Nederlandse pers tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gedwongen nazipropaganda op te nemen, antwoordde de Kerk bij monde van aartsbisschop Dr. J. de Jong, dat de katholieke pers aan dit bevel niet kon en mocht meewerken. Zij zou anders niet langer meer katholiek kunnen blijven. Deze beslissing werd door pater Titus Brandsma persoonlijk aan alle katholieke uitgevers toegelicht. Hoewel dit een gevaarlijke opdracht was, voerde pater Titus Brandsma deze met verve uit. Op 19 januari 1942 werd hij door de Gestapo gevangen genomen. De bezetter bracht de volgende beschuldiging tegen hem in: “U bent een saboteur. Uw kerk probeert de orde van de bezettende macht te saboteren, de nationale vrede te bedreigen en te verhinderen, dat de nationaalsocialistische gedachte zich onder de Nederlandse bevolking uitbreidt.” Titus Brandsma antwoordde hierop: “Wij hebben de plicht om iedere zaak of denkrichting tegen te werken, die niet in overeenstemming is met de katholieke leer.” Als een gevaarlijke vijand van de Duitse zaak belandde hij uiteindelijk in concentratiekamp Dachau waar hij op zondag 26 juli 1942 de marteldood stierf. “Toevallig” liet aartsbisschop De Jong op dezelfde zondag 26 juli 1942 in de Nederlandse kerken een herderlijk schrijven voorlezen waarin hij het wegvoeren van joden veroordeelde. De Duitse bezetter reageerde hier meteen op met het wegvoeren van 160 katholiek gedoopte joden, waaronder de zussen Edith en Rosa Stein uit de Karmel in Echt (L). Beiden vonden spoedig daarna, op 9 augustus 1942, de dood in de gaskamers van vernietigingskamp Auschwitz.

De nazi-ideologie is helaas niet de enige bedreiging van mens en samenleving in de geschiedenis. Ook in onze tijd wordt het menselijk leven en geluk bedreigd door ideologieën die wel aardig klinken, maar die het natuurlijke, geschapen man- en vrouw-zijn ontkennen of vervormen, die de gegeven menselijke seksualiteit perverteren, die huwelijk en gezin ondermijnen, en die daarmee een serieuze bedreiging vormen voor elke samenleving die zich, al dan niet te goeder trouw, door deze leugens laat misleiden. Laten we onze ogen en oren niet gesloten houden voor deze “wolven in schaapskleren”, maar ons openstellen voor de katholieke leer op deze fundamentele terreinen van ons menselijk leven en samenleven, zoals dat 50 jaar geleden, op 25 juli 1968, door paus Paulus VI is verwoord in zijn encycliek Humanae Vitae (Over het menselijk leven).

Pater Gerard Wijers s.s.s., Amsterdam

Delen

Lid van de congregatie van Sacramentijnen is pater Wijers woonachtig in de in Amsterdam bij de Begijnhof en assisteert heel regelmatig op het heiligdom.

Nieuwste overwegingen